به دنبال انتشار اخبار و مطالبی در خصوص طرح انتقال آب صفارود به کرمان و انتشار نامه کارزار حوضه هلیل‌رود و جازموریان، شرکت آب منطقه‌ای کرمان توضیحاتی را در این مورد ارائه کرد.
به گزارش پایگاه خبری نیروگاهیان به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو (پاون)، اجرای طرح بر اساس سند سازگاری با کم آبی استان کرمان اجرای تمامی طرح‌های تامین آب در استان کرمان چه طرح‌های شیرین‌سازی و انتقال آب از دریا و چه طرح‌های آبی داخل استان با رویکـرد وزارت نیرو وبه تبع آن شرکت آب منطقه‌ای کرمان نگاه کلان به مقوله آب اجرایی شده و تلاش می‌کند تا در چارچوب ضوابط و مقررات و رعایت مصالح عمومـی و حفظ حقوق ذی‌نفعان و نیز با توجه به پتانسیل منابع آب مناطق مختلف نسبت به تسهیم و تخصیص آب برای مصارف مختلف در تمامی مناطق استان اقدام نماید و در این زمینه اولویت نخست، تأمین آب شرب آحاد مردم استان است.
*تأمین آب شرب مناطق حوزه هلیل‌رود و جازموریان
بر اساس سند سازگاری با کم آبی استان کرمان که به تأیید وزارت نیرو نیز رسیده است راه‌های تأمین آب شرب پایدار تمامی نقاط استان مشخص شده است.
بر اساس این سند، تأمین آب شرب شهرهای جیرفت وعنبرآباد ازطریق سد جیرفت و آبرسانی به شهرهای کهنوج، رودبار، قلعه گنج، منوجان و فاریاب از طریق شیرین‌سازی و انتقال آب از دریای عمان صورت خواهد گرفت.
تنها طرح در دست اجرا در سرشاخه‌های هلیل رود سد مخزنی صفارود و سامانه انتقال آب به شهر کرمان به میزان ۳۰ میلیون مترمکعب در سال است که حدود ۸ درصد کل حجم رواناب تولید حوضه آبریز سرشاخه‌های هلیل رود برای تأمین آب شرب شهر کرمان را شامل می‌شود.
به جز طرح مذکور نیز هیچ طرح اجرایی و مطالعاتی جدیدی بر روی سرشاخه‌های هلیل‌رود تعریف نشده است. تسریع در اجرای طرح فوق به دلیل کمبود شدید آب و مشکلات عدیده تأمین آب شرب شهر کرمان به عنوان یک طرح اضطراری و کوتاه مدت ضروری و اجتناب‌ناپذیر است.
بیشتر بخوانید
برنامه‌های سازگاری با کم‌آبی استان‌های کرمان و آذربایجان شرقی تصویب شد
پروژه آبرسانی “شهید حاج قاسم سلیمانی” در شهرستان فهرج استان کرمان به بهره‌برداری رسید/ بهره‌مندی جمعیت ۶۵۰۰ نفری از آب شرب سالم
*تأثیر احداث سدها روی حوضه جازموریان
مطالعات وعملیات اجرایی سد جیرفت از قبل ازانقلاب اسلامی شروع و در سال ۷۱ به اتمام رسیده است و میزان رهاسازی از سد مطابق تخصیص اعلام شده از سوی وزارت نیرو صورت می‌گیرد.
در خصوص تأثیر احداث سد شهید سپهبد قاسم سلیمانی (بافت) روی حوضه جازموریان نیز باید توجه داشت که این سد با حجم تنظیمی ۱۸ میلیون مترمکعب در سال جهت تأمین آب شرب شهرهای بافت و رابر احداث شده و با توجه به پتانسیل آب زیرزمینی و سطحی حوضه جازموریان (۳۵۰۰ میلیون مترمکعب) ۱۸میلیون مترمکعب آب تنظیمی سد شهید سپهبد قاسم سلیمانی تاثیری آنچنانی بر حوضه جازموریان نخواهد داشت.
از سوی دیگر حجم آب ورودی به سد جیرفت از سال آبی ۷۹-۱۳۷۸ تا کنون کاهش قابل توجهی یافته که یکی از مهم‌ترین عوامل آن بارز شدن نمودهای تغییر اقلیم در سطح حوضه هامون جازموریان است. کاهش میزان بارش سالانه از سال آبی ۷۹-۱۳۷۸ تا کنون نسبت به سال‌های قبل، افزایش دمای سالانه، افزایش تبخیر آب در سال، کاهش روان آب رودخانه‌ها، کاهش دامنه پوشش برفی ارتفاعات حوضه‌های آبریز، جلوتر آمدن زمان ذوب برف‌ها (کاهش پایداری برف در ارتفاعات) شامل این موارد است.
بخش دیگری از کاهش آورد در این حوضه مربوط به نمودهای انسان ساز در سطح حوضه آبریز هامون جازموریان است. احداث بندهای سنگ و سیمانی در سطح حوضه آبریز سد جیرفت ازسال ۱۳۷۶، به‌ویژه از سال ۸۰ به بعد و ایجاد شرایط جهت برداشت ازمخازن آن‌ها و توسعه سطح زیرکشت، احداث تعداد زیادی از بندهای سنگ و سیمانی فاقد سیستم مناسب تخلیه و بندهای کوتاه خاکی روی شاخه‌های درجه دو به بالا، سبب جلوگیری ازحرکت آب در آبراهه‌ها شده و هم‌افزایی جریانات سطحی در شاخه‌های رودخانه ایجاد نمی‌شود.
افزایش برداشت و مصرف آب در سطح حوضه (توسعه راه‌ها، برق‌رسانی، سهولت دسترسی، خانه‌سازی)، افزایش سطح زیرکشت وتغییر کاربری اراضی حوضه آبریز، افزایش جمعیت در سطح حوضه آبریز، احداث بندهای سنگ و سیمانی در سطح حوضه آبریز جازموریان، بندهای احداث شده درحوضه آبریز هلیل رود (که عمدتاً توسط جهاد کشاورزی احداث شده و مجموعاً درحدود ۷ میلیون مترمکعب آب را ذخیره می‌کند) از عوامل دیگر کاهش آورد این حوضه است.
موضوع مهم دیگر تامین حقابه کشاورزان است. شرکت آب منطقه‌ای کرمان بر اساس قوانین و مقررات جاری و پیگیری مراجع قضایی و همچنین به منظور مطالعات جامع وضعیت حقابه بران هلیل رود از حدود یک سال پیش ساماندهی و تعیین تکلیف حقابه بران حوضه جنوب استان را در دستور کار قرار داده است و اقدامات مهمی را در این خصوص از قبیل مکاتبه و هماهنگی با سازمان جهاد کشاورزی، جمع‌آوری و تشکیل پرونده برای عده زیادی از مدعیان حقابه جهت طرح در کمیسیون قانونی مربوطه و … معمول نموده است.
علاوه بر این جهت تسهیل و تسریع در این امر طرح مطالعاتی جامع و کاملی را نیز تعریف و قرارداد آن را نیز با شرکتی متخصص و دارای تجربه منعقد کرده است و در این راستا کارهایی مطالعاتی مذکور در حال اجرا است.
*وسعت تاثیر ریزگردها در پهنه جازموریان
در خصوص اینکه که منشأ ۲۵ درصد ریزگردهای کشور مربوط به جازموریان است، پس از دریافت مستندات موجود در سازمان محیط‌زیست کرمان، مشاهده شد تنها یک تحلیل ۷۰ روزه در بازه زمانی ۱۰ دی‌ماه لغایت ۱۹ اسفند ۱۳۹۴ مربوط به دفتر مهندسی و مطالعات سازمان جنگل‌ها و مراتع و آبخیزداری وزارت جهاد کشاورزی موجود است (موضوع نامه شماره ۳۵۴۶۸/۱۶/۹۴ تاریخ ۱۹/۱۲/۱۳۹۴) که با توجه به دوره کوتاه بررسی، عدد فوق قابل استناد نبوده و با مستندات سازمان هواشناسی کشور مغایرت دارد. همچنین بررسی نقشه‌های تهیه‌شده توسط مرکز ملی خشک‌سالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی کشور مبنی بر تعداد روزهای مشاهده پدیده گرد و خاک کشور برای سه سال ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ موضوع ۲۵ درصد منشأ ریزگردهای کشور از طریق جازموریان، نمی‌تواند صحیح باشد.
