چکیده
در سال های اخیر کاهش تلفات شبکه های برق و به ویژه ترانسفورماتورها اهمیت فوق العاده ای یافته است. به همین منظور کمیته فنی ترانسفورماتور در سازمان بین الملی برق (IEC) چندی پیش پروژه ای جهت تهیه و تدوین استاندارد راندمان (تلفات) ترانسفورماتورها را آغاز نمود که منجربه صدور مدرک IEC TS 60076-20: Power transformers – Part 20: Energy efficiency شد. این مدرک با توجه به دیدگاه های دو موسسه استاندارد IEC و IEEE به مباحثی همانند نحوه محاسبه راندمان و معیار آن (EI۱ ) به دو روش A و B و نیز حداکثر تلفات بارداری و بی باری در دو سطح ۱ و ۲ اشاره شده است. در این مقاله، ضمن بررسی استاندارد مذکور به ارائه برخی نظرات و پیشنهادات اصلاحی پرداخته شده است.
مقدمه
امروزه با توجه به محدودیت های منابع انرژی و لزوم حفظ محیط زیست، بهره برداری مناسب از انرژی های موجود و همزمان با آن کاهش آلاینده های زیست محیطی از نکات مهم و اساسی برای بشر به شمار می رود. بهره برداری مناسب از انرژی به مفهوم کاهش تلفات انرژی و به عبارت دیگر افزایش راندمان انرژی می باشد. بدین منظور بسیاری از تولید کنندگان تجهیزات مصرف کننده انرژی از قبیل تجهیزات الکتریکی در راستای افزایش راندمان تولیدات خود مجبور به تبعیت از استانداردهای ملی و یا بین المللی می باشند. از جمله تجهیزات الکتریکی می توان به ترانسفورماتور های توزیع و قدرت اشاره نمود . به دلیل تعداد بالای ترانسفورماتورهای نصب شده در شبکه های برق هر گونه افزایش راندمان حتی به مقدار جزئی در آنها باعث کاهش قابل توجهی در تولید گازهای گلخانه ای مانند دی اکسید کربن می شود. ساخت ترانسفورماتور در دنیا دارای سابقه ای بیش از یکصد سال بوده و با توجه به تجارب بالا در ساخت و بهره برداری از ترانسفورماتور در سراسر جهان ، استانداردها و مقررات ویژه بسیاری در زمینه افزایش راندمان ترانسفورماتورهای تولید شده در بسیاری از کشورها و یا شرکت های تولید کننده معتبر و یا بهره بردار تدوین و اجرایی شده است.
در همین راستا کمیته بین الملی برق (IEC) به عنوان یک مرجع جهانی در زمینه تدوین و انتشار استاندارد، به منظور همگام سازی خود با خواسته های جهانی و متناسب با برخی استانداردهای بهره وری اقدام به تدوین مشخصات فنی ( Technical Specification ) در خصوص بازده ترانسفورماتورهای توزیع و قدرت در کمیته فنی ترانسفورماتور TC14 نموده است.
این استاندارد تحت عنوان IEC TS 60076-20 : Power transformers – Part 20 : Energy efficiency ارائه شده که در ادامه به برخی از مهمترین الزامات آن پرداخته می شود.
نویسنده : بهروز احمدزاده
