چکیده
“خروج بدون برنامه” ترانسفورماتورهای انتقال اثرات قابل بحثی بر بهره برداری شبکه از ایجاد یک محدودیت کم اهمیت تا حد فروپاشی شبکه میگذارد. استخراج و تحلیل آمار و اطلاعات خروج ترانسفورماتورها در شبکه برای بهره برداری بهینه و نیز توسعه آتی شبکه ضروریست. با عنایت به اهمیت ترانسفورماتورها در تولید و انتقال توان در این مقاله سعی شده است که بطور اجمال وضعیت کلی خروج “بدون برنامه” ترانسفورماتورهای انتقال( ۴۰۰ و ۲۳۰ کیلوولت) به تفیک چند شاخص (منطقه/ مدت زمان بیبرقی/ علت خروج) بررسی شده و در نهایت ضمن ارائه تصویری از وضعیت جاری، راهکارهای عملیاتی جهت کاهش ریسک بهره برداری ارائه شود.
مقدمه
انواع ترانسفورماتورهای انتقال بعنوان یکی از اجزای اصلی شبکه تولید و انتقال برق با رشد متوسط توسعه در حد ۵ درصد حائر اهمیت بسیار میباشند. همچنین از منظر قیمت ترانسفورماتور یکی از گرانترین اجزای شبکه می-باشند که از مرحله ساده “خروج بدون برنامه” (اعم از خروج خودکار و خروج اضطراری) تا مرحله معیوب شدن آنها خسارت سنگینی به صنعت برق وارد میسازند. در شبکه سراسری برق کشور مجموعاً حدود ۱۰۸ پست(ایستگاه) ۴۰۰ کیلوولت و تعداد ۲۶۰ پست ۲۳۰ کیلوولت و ۴۸۰ پست ۱۳۲ کیلوولت در ۱۰ منطقه دیسپاچینگی وجود دارند.[۴] همچنین ظرفیت ترانسفورماتورهای انتقال شبکه در بخش ۲۳۰ کیلوولت از ۴۰ تا ۵۰۰ مگاولت آمپر(با بیشترین فراوانی ۱۲۵ و ۱۶۰ مگاولت آمپر) و در بخش ۴۰۰ کیلوولت از ۱۵۰ تا ۵۰۰ مگاولت آمپر(با بیشترین فراوانی ۲۰۰ مگاولت آمپر) موجودند. از سوی دیگر با متوسط دستگاه ۲ ترانسفورماتور به ازای هر پست انتقال به ترتیب تعداد ۲۰۳ و ۶۰۷ و ۹۴۰ دستگاه ترانسفورماتور برای پستهای ۴۰۰ و ۲۳۰ و ۱۳۲ کیلوولت موجودند. همچنین طبق آمار سال ۹۳ به ترتیب تعداد ۱۱۴ ، ۶۱ ، ۳۷ دستگاه ترانسفورماتور در سطوح ولتاژی۴۰۰/۲۳۰ ، ۴۰۰/۱۳۲ ، ۴۰۰/(۶۶)۶۳ کیلوولت با مجموع ظرفیت حدود ۵۹۰۰۰ مگاولت آمپر موجودند.[۱] طبق همین آمار به ترتیب تعداد ۱۱۱ و ۴۰۴ دستگاه ترانسفورماتور در سطوح ولتاژی ۲۳۰/۱۳۲ ، ۲۳۰/(۶۶)۶۳ کیلوولت با مجموع ظرفیت حدود ۷۹۰۰۰ مگاولت آمپر در حال بهره برداری میباشند.
بعلاوه حدود ۵۰۰واحد نیروگاهی و تقریباً بهمین تعداد ترانس افزاینده نیروگاهی نصب شده است. شایان ذکر است که در بخش فوق توزیع تعداد حدود ۱۲۱۸ پست (۶۶)۶۳ کیلوولت با تعداد حدود ۲۳۷۳ دستگاه ترانسفورماتور مورد بهره برداری میباشند[۴] که بطور مستقیم مورد بحث مقاله نمی باشند لیکن به ناگزیر متاثر از مانورهای ترانسفورماتورهای انتقال میگردند.
نویسندگان : اکبر نوزادآمنه ، بهداد دالوندی
