طی سال های اخیر رویکرد دنیا به مقوله بازیافت آبهای سیاه و خاکستری تغییر کرده است و ما نیز باید نگاهمان را به تصفیه‌‌‌خانه‌‌‌ها به عنوان تاسیساتی که مواد و انرژی را بازیافت می‌کنند، تغییر کند و با کمک شرکت‌های دانش‌بنیان تصفیه فاضلاب را به اقتصاد دانش‌بنیان تبدیل کنیم.
به گزارش پایگاه خبری نیروگاهیان به نقل از پایگاه اطلاع رسانی وزارت نیرو (پاون)، ایران کشوری است که از نظر جغرافیایی در منطقه خشک و نیمه‌‌‌خشک واقع شده و کمبود منابع آبی همواره به‌عنوان عامل محدود‌‌‌کننده فعالیت‌‌‌ها در ایران مطرح بوده است. کمبود منابع آب، بخش کشاورزی را به‌عنوان بزرگترین مصرف‌کننده آب کشور (در حدود ۹۰درصد) بیش از هر بخش دیگری متاثر می‌کند. بازچرخانی آب و استفاده از پساب یکی از راه‌‌‌های جبران کمبود منابع است، بیش از نیمی از فاضلاب‌‌‌های کلان‌شهرهای ایران تصفیه می‌شود. به گفته سخنگوی صنعت آب کشور هماکنون از ۲میلیارد و ۷۰۰میلیون مترمکعب فاضلاب کشور، یک‌میلیارد و ۴۰۰میلیون مترمکعب آن تصفیه و تبدیل به پساب می‌شود؛ این پساب می‌‌‌تواند با رعایت ملاحظات بهداشتی صرف بخش کشاورزی و آبیاری فضای سبز شهری شود. از سوی دیگر هماکنون نگاه دنیا به تصفیه‌‌‌خانه‌‌‌های فاضلاب دگرگون شده و این تاسیسات دیگر صرفا برای تصفیه فاضلاب و تولید پساب نگاه نمی‌شود، بلکه تاسیساتی هستند برای بازیافت و تولید مواد گوناگون آلی با کاربری‌‌‌های مختلف کشاورزی و صنعتی و همچنین تولید انرژی برق.
*آلودگی منابع آب زیرزمینی با فاضلاب شهری
فاضلاب‌‌‌های شهری آلاینده‌های مختلفی دارد که بخشی از آنها به صورت ذرات معلق و بخشی به صورت محلول در آب هستند. طبیعتا اگر فاضلاب در آبهای سطحی دفع شود هر دو مورد ذرات معلق و محلول به‌خصوص مواد آلی می‌‌‌توانند بر آبهای پذیرنده موثر باشند. در شهرها که فاضلاب‌‌‌ها ممکن است به آبهای زیرزمینی تخلیه شوند، ترکیبات محلول می‌‌‌توانند آبهای زیرزمینی را آلوده کنند. این امر نتیجه دفع غیر‌‌‌بهداشتی فاضلاب‌‌‌ها به چاه‌‌‌های جذبی در مدت طولانی و سال‌های گذشته است. بنابراین در مجموع اگر بخواهیم آبهای زیرزمینی را که سرمایه ارزشمندی برای مصارف شرب، کشاورزی و… است و در طول سالیان ذخیره می‌شود محافظت کنیم، راهی جز تصفیه فاضلاب‌‌‌ها و جلوگیری از ورود فاضلاب به آبهای زیرزمینی نداریم.
*تصفیه فاضلاب در سایر کشورها
در کشورهای توسعه‌یافته فاضلاب‌‌‌های شهری و روستایی تصفیه شده و جمعیت تحت پوشش قابل‌توجهی دارند. اما خیلی از کشورها به این شدت که کشور ما به پساب نیاز دارد احتیاج ندارند. در ایران که میزان بارندگی نسبت به متوسط جهانی کمتر است، ما به قطره‌قطره پساب برای مصارف صنعتی، کشاورزی، پرورش آبزیان و… نیاز داریم؛ بنابراین در مقایسه با کشورهای توسعه‌یافته از نظر جمعیت پوشش خدمات تصفیه فاضلاب عقب هستیم؛ اما در مقایسه با سال‌های گذشته، هم به لحاظ نوآوری در سیستم‌های تصفیه و هم به جهت جمعیت تحت پوشش و خدمات شرایط بهتری داریم.
بیشتر بخوانید
نخستین ربات‌های بازرس شبکه فاضلاب در ایران طراحی و تولید شد/ کاهش بار ترافیکی و هزینه‌های حفاری زمین
دستیابی به فناوری‌های روز تصفیه فاضلاب شهر‌های بزرگ توسط یک شرکت دانش بنیان
*استانداردهای پساب
براساس رویکرد سازمان بهداشت جهانی متناسب با کاربرد پساب، استانداردهای محیط‌زیستی آن تعیین می‌شود؛ به‌گونه‌‌‌ای که برای پساب باید استانداردهایی در سطوح متفاوت تعیین کنیم. پساب مورد استفاده برای آبیاری محصول کشاورزی که خام استفاده می‌شود استانداردهای خاص، فناوری پیشرفته، نظارت و پایش ویژه نیاز دارد؛ اما مقرون به صرفه است که از پساب برای کشاورزی غیرمثمر مانند پرورش گونه‌‌‌های گیاهی که از چوب یا ریشه آنها بهره گرفته شود استفاده کنیم؛ چرا که این پساب سطح استانداردسازی کمتری دارد. این نوع کاربردها در کشور ما بیشتر قابل توصیه است. در این زمینه برنامه‌‌‌ریزی مشترکی بین وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی و وزارت بهداشت لازم است. در کشاورزی باید با انتخاب کشت مناسب، استانداردهای پساب را انتخاب کنیم؛ هزینه‌های تصفیه را کاهش دهیم و بتوانیم تصفیه فاضلاب را در کشور توسعه دهیم.
*پساب برای مصارف صنعت و کشاورزی
در ایران با توجه به مصرف عمده آب در بخش کشاورزی و به دلیل شرایط خشکسالی، در همه مناطق و استان‌‌‌های کشور به پساب نیاز داریم. اولویت مصرف پساب بخش کشاورزی است، اما با رعایت استاندارد پساب و رعایت کشت مناسب؛ می‌‌‌توانیم در تمام استان‌‌‌ها از پساب استفاده کنیم. همچنین استفاده از پساب تصفیه‌‌‌خانه‌‌‌های فاضلاب محلی در شهر تهران برای آبیاری فضای سبز شهری با رعایت استانداردهای محیط‌زیستی ظرفیت خوبی است. در این صورت تصفیه‌‌‌خانه‌‌‌های فاضلاب با داشتن تکنولوژی باید کیفیت میکروبی و انگلی پساب را ارتقا دهند. در حال حاضر، استانداردهای پساب تصفیه‌‌‌خانه‌‌‌های فاضلاب بسیار مناسب است و برای صنایع نیز به‌کارگیری پساب محدودیتی ندارد و با توجه به محصولات خود در صورت لزوم می‌‌‌توانند تصفیه مجدد داشته باشند. هیچ کاربردی برای پساب با این سطح فناوری که در کشور وجود دارد با لحاظ ملاحظات بهداشتی محدودیتی ندارد.
*تاسیسات بازیافت مواد و انرژی
نگاه دنیا به تصفیه‌‌‌خانه‌‌‌های فاضلاب تغییر کرده است و سال‌هاست در دنیا تصفیه‌‌‌خانه‌‌‌های فاضلاب را به نام تاسیسات بازیافت مواد و انرژی نام‌گذاری می‌کنند. در مراحل تصفیه فاضلاب مهم‌ترین ماده بازیافتی آب است؛ همچنین لجن حاصل از فرآیند تصفیه به عنوان کود، تقویت‌‌‌کننده و اصلاح‌‌‌کننده بافت خاک می‌‌‌تواند باشد. حتی در خطوط منتهی به تصفیه‌‌‌خانه‌‌‌ها با توجه به شرایط در بخش‌‌‌هایی از مسیر تولید برق انجام می‌شود. باید نگاهمان به تصفیه‌‌‌خانه‌‌‌ها به عنوان تاسیساتی که مواد و انرژی را بازیافت می‌کنند، تغییر کند. با کمک شرکت‌های دانش‌بنیان در سطح کشور باید تصفیه فاضلاب را به اقتصاد دانش‌بنیان تبدیل کنیم تا با نگاه سودآوری سرمایه‌گذاران خصوصی وارد این عرصه شوند و با اصلاح رویکرد، احداث تصفیه‌‌‌خانه‌‌‌ها، شبکه فاضلاب و خدمات را حتی در روستاها گسترش دهیم.
انتهای پیام/
