چکیده
صاعقه به طور عمده بر روی خطوط هوایی تأثیر گذاشته و این تأثیر به صورت امواج اضافه ولتاژ در طول خط به سمت پست های فشارقوی سیر می کند. در محل پست با برخورد موج سیار به ترانسفورماتور قدرت و انعکاس آن اضافه ولتاژ، تقویت شده و ممکن است از سطح تحمل عایقی طراحی شده ترانسفورماتور تجاوز نموده و موجب خسارت به آن شود.
بامطالعه پدیده صاعقه و تأثیر پارامترهای مختلف آن، میتوان با نصب برق گیرهای اکسید فلزی مناسب، اثرات این پدیده مخرب را تا حد قابل قبولی کاهش داده و یا حذف نمود. در این مطالعه به کمک نرم افزار EMTP-RV ضرورت استفاده از برق گیر و محل بهینه نصب آن جهت کنترل اضافه ولتاژهای صاعقه در پست های AIS تغذیه شونده از خط هوایی و یا خط هوایی- کابل زمینی، به منظور بهبود عملکرد صاعقه ترانسفورماتورهای قدرت نشان داده شده است.
مقدمه
اضافه ولتاژهای ناشی از صاعقه، ممکن است منجر به شکست عایقی تجهیزات پست های فشارقوی شده و درنهایت خسارت مالی فراوان و خاموشی های گسترده و طولانی مدت در شبکه های قدرت را به دنبال داشته باشند؛ بنابراین حفاظت از ترانسفورماتورهای قدرت به عنوان گران بهاترین و بحرانی ترین اجزاء پست های انتقال و فوق توزیع در مقابل اضافه ولتاژهای ناشی از صاعقه از اهمیت فوق العاده ای برخوردار می باشد.
برای طراحی و اجرای یک سیستم مؤثر و اقتصادی حفاظت از ترانسفورماتورهای قدرت در مقابل اضافه ولتاژهای ناشی از صاعقه و ماهیت کاملاً تصادفی آن، نیاز به آشنایی کامل با پدیده صاعقه، مطالعه و تأثیر پارامترهای گسترده آن، مشخصه های هندسی سیستم حفاظت پیشگیرانه، مقاومت الکتریکی زمین، ولتاژ استقامت ضربه صاعقه (L.I.W.V) ترانسفورماتورهای قدرت، آرایش پست های فشارقوی وخطوط انتقال متصل به آنها می باشد.
هدف این مقاله شناخت پدیده صاعقه و تأثیر آن بر سیستم های قدرت به منظور بهبود عملکرد صاعقه ترانسفورماتورهای قدرت در پست های HV/MV می باشد.
نویسندگان : عبدالرضا یزدانی ، حمیدرضا صفا ، آرمین بنائی زنوزی ، آرش شیخ قمی
