چکیده
در بحث نیروگاه های پراکنده و یا انرژی های تجدیدپذیر مانند نیروگاه های خورشیدی جایگاه ترانسفورماتورهای توزیع با کلید تنظیم ولتاژ تحت بار از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد .
ترانسفورماتورهای توزیع با تپ چنجر OLTC می توانند از طریق تنظیم و بالانس کردن اتوماتیک تغییرات ولتاژ شبکه فشار متوسط ۲۰kV و نیز تغییرات بار در شبکه فشار ضعیف ۴۰۰V ، پایداری ولتاژ را در شبکه های توزیع برق بهبود دهند .
در ایــن مقالــه بــه بررســی نکــات مهــم طراحــی و ســاخت اولــین ترانسفورماتور توزیع روغنی مجهز بـه کلیـد تـپ چنجـر تحـت بـار OLTC از نوع افقی ( و نه استوانه ای) با علامت تجاری ITAP پرداخته شده اسـت . ترانسـفورماتور مـذکور بـا تـوان نـامی ۶۳۰ KVA و ولتــاژ نــامی ۲۰/۰٫ ۴۲ KV بــا پلــه هــای ±۴*۱٫۲۵% در سیم پیچ فشار قوی می باشد و تغییر پله ها توسط کلید تنظیم ولتاژ زیر بار همراه با راکتور محدود کننـده انجـام مـی شود . از جمله موارد قابل ذکر در مشخصات این ترانسفورماتور ایـن است که با توجه به ساختار ویژه تپ چنجر مورد اسـتفاده در آن ( که برای اولین بار در ایران مورد استفاده قرار می گیرد ) ، ابعاد طول و عرض ترانسفورماتور نسبت به حالت معمـول( کـه از تـپ چنجـر غیرقابل تغییر زیربار استفاده می شود) افـزایش چنـدانی نداشـته و تنها ارتفاع آن جهت نصب راکتور و تپ چنجر افزایش داشته است .
مقدمه
در نیروگاه های پراکنده کوچک همچـون نیروگاه هـای خورشـیدی برای تزریق انرژی به شبکه ۲۰ کیلوولت ، ابتـدا ولتـاژ DC تولیـد شده توسط سلول های فوتوولتائیک بوسیله اینورترهـا بـه ولتـاژ AC تبدیل شده و سپس از طریق ترانسفورماتور افزاینـده بـه شـبکه ۲۰ کیلوولت تزریق می گردد . بدلیل تغییرات ولتاژ شبکه فشار متوسـط و بمنظور افزایش پایداری ولتاژ ، می توان از ترانسفورماتور مجهـز بـه کلیـد تنظـیم ولتـاژ تحـت بـار ( OLTC= On Load Tap Changer) استفاده نمود . اگرچه تپ چنجرهای معمول به شـکل استوانه ای (که در ترانسفورماتورهای قدرت استفاده می شوند ) بدلیل قیمــت بســیار بــالای ایــن نــوع تــپ چنجرهــا (نســبت بــه قیمــت ترانسفورماتورهای توزیع ) و نیز ابعاد بـزرگ آنهـا (نسـبت بـه ابعـاد ترانسـفورماتورهای توزیــع) ، اســتفاده از آنهــا در ترانســفورماتورهای توزیع فاقد توجیه اقتصادی می باشد ولی بـا توجـه بـه گسـترش روز افزون نیروگاه های پراکنـده کوچـک ( در حـدود یـک مگـاوات ) در سراسـر جهـان و لـزوم اسـتفاده از OLTC در ترانسـفورماتورهای افزاینده در این نیروگاه ها ، و از سوی دیگر ارائه یک محصول جدید در بـین تـپ چنجرهـای OLTC بنـام ITAP (توسـط یکـی از شرکت های سازنده کلید تنظیم ولتاژ) ، که دارای ابعـادی کـوچکتر و امکان نصب افقی مناسب ترانسفورماتورهای توزیع می باشد در یـک پروژه تحقیقاتی و برای نخستین بار در کشـور ، یـک ترانسـفورماتور توزیع مجهز بـه تـپ چنجـر فـوق جهـت اسـتفاده در نیروگاه هـای خورشیدی طراحی و ساخته شد .
نویسنده : بهروز احمدزاده
